2007- 2011 -- Ακόμα τίποτα!

 

Στην 9η Πανελλήνια Επιμελητηριακή Συνδιάσκεψη Μεταφορών που έγινε στην Λειβαδιά, 08.12.2007 με θέμα:

“Οι Ελληνικές Μεταφορές μπροστά στις Ευρωπαϊκές
Προκλήσεις και την Παγκοσμιοποίηση”

Συζητήθηκε πως οι Ελληνικές Μεταφορές επηρεάζονται και μεταλλάσσονται εντός των ευρωπαϊκών προκλήσεων σε σειρά τομέων / υποδομών / προϊοντικών απαιτήσεων ταχύτερα και εντονότερα από κάθε άλλη φορά με συνέπειες δομικές, και αποτελέσματα αισθητά σε όλους όσους εμπλέκονται με τον κλάδο μεταφορών έμμεσα η άμεσα.

Αναλυτικά:

Οι πιο σημαντικοί λόγοι που οδηγούν τις εξελίξεις στον κλάδο συνοψίζονται στους παρακάτω εφτά:

Α. Η Απελευθέρωση των μεταφορών και η κατάργηση του cabotage βάσει κοινοτικής οδηγίας

Στον αντίποδα του πλαισίου ελεύθερου ανταγωνισμού εντός της Ε.Ε. η στρέβλωση η οποία έχει προκύψει βάσει της δημιουργίας υψηλής αξίας αδειών φορτηγών αυτοκινήτων σε αντίθεση με άλλες χώρες Ε.Ε. είναι μοναδική στον ευρωπαϊκό χώρο.
Η όποια κάθετη κατάργηση δημιουργεί κοινοτικές απαξιώσεις επαγγελμάτων και διαγραφή αξιών χωρίς αντίκρισμα η ερείσματα πολιτειακής ενίσχυσης των επαγγελμάτων (φορολογικές απαλλαγές – επιχορήγηση νέων μεταφορικών μέσων κ.ο.κ.).
Είναι ένα πρόβλημα το όποιο δημιουργεί σοβαρές στρεβλώσεις στην εσωτερική αγορά μεταφορών και δεν βοήθα την δημιουργία οικονομιών κλίμακας και ισχυρών μεταφορικών μονάδων ικανών να ανταγωνιστούν και να επιβιώσουν στον επερχόμενο δριμύτατο ανταγωνισμό.
Στο ίδιο μήκος κύματος βρίσκονται και οι εθνικές μεταφορές με το ιδιότυπο καθεστώς αδειών και λειτουργίας.
Το πρόβλημα είναι μείζον και δεν έχει βρει λύση μέχρι σήμερα από τις εκάστοτε κυβερνήσεις οι οποίες αποφεύγουν να πάρουν το πολιτικό κόστος.
Σε κάθε περίπτωση, η οποιαδήποτε περαιτέρω καθυστέρηση οριστικής τοποθέτησης ως προς την επίλυση του θέματος από την πολιτεία μόνο κακό μπορεί να κάνει στον κλάδο διατηρώντας τις στρεβλώσεις και δημιουργώντας σταδιακά ολοένα και πιο αδιέξοδες καταστάσεις.

Β. Περιβαλλοντολογικές απαιτήσεις Ε.Ε. και οι ρυθμίσεις λειτουργίας στους ευρωπαϊκούς αυτοκινητόδρομους και η επίπτωση τους στο λειτουργικό κόστος.

Πιο συγκεκριμένα:
Υπάρχουν ισχυρές πιέσεις για αναβάθμιση στόλου αυτοκινήτων Διεθνών Μεταφορών σε κατηγορίες εκπομπής ρύπων ΕURO4 και ΕURO5.
Υπό το πρίσμα των συνέχων αλλαγών του κλίματος στον πλανήτη τα μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος συνεχώς θα γίνονται και πιο έντονα και αισθητά. Το μέχρι σήμερα εσωτερικό κόστος των μεταφορών σε σχέση με το περιβάλλον, σύντομα θα εξωτερικευτεί και θα επιβαρύνει την υπηρεσία της μεταφοράς.
Τα πράγματα γίνονται πιο δύσκολα με την επιβολή χρήσης ηλεκτρονικών ταχογράφων και την αυστηρή τήρηση χρόνων ταξιδιού και διακοπής δρομολογίων αυτόματα, η όποια και αυτή με την σειρά της αυξάνει το κόστος μεταφορών και μειώνει την αναγκαία ευελιξία και κάλυψη πιεστικών χρονοδιαγραμμάτων παράδοσης εμπορευμάτων.
Το ζητούμενο είναι βεβαίως υπό ποιο θεσμικό και επενδυτικό καθεστώς μπορούν να λειτουργήσουν μέσο – μακροπρόθεσμα οι Έλληνες ιδιοκτήτες μεταφορείς αλλά και οι διαμεταφορείς και ποσό γρήγορα θα καταφέρουν να εναρμονιστούν στην νέα πραγματικότητα.

Γ. Η χαμηλή παραγωγικότητα και η αύξηση του κόστους λειτουργίας ως αποτέλεσμα αύξησης κόστους στους βασικούς συντελεστές παραγωγής και στα καύσιμα.

Λόγω χαμηλής παραγωγικότητας δρομολογίων και αντίστοιχων τονοχιλιομέτρων και λόγω της μεγάλης ανισσοροπίας μεταξύ των εξαγωγών και εισαγωγών, αλλά και τη μεγάλης απόστασης μας από την κεντρική Ευρώπη η απόδοση έργου, είναι χαμηλή και ως εκ τούτου το στάνταρντ κόστος υψηλότερο από το μέσο ευρωπαϊκό.
Επιπλέον λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο της επιβάρυνσης από τα καύσιμα που δείχνει ότι θα συνεχιστεί, της πόρθησης, των τελών, και των ασφαλίστρων μεταξύ άλλων δαπανών η κατάσταση στο σταθερό και στο λειτουργικό κόστος επιδεινώνεται πιέζοντας τους ναύλους ισχυρά προς τα επάνω.
Το μεγάλο ερωτηματικό σ’ αυτήν αλλά και για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις που αναφέρθηκαν είναι:
a) αφενός πως θα καταφέρουν οι ελληνικές μεταφορικές και διαμεταφορικές εταιρείες από την μια να ανεβάσουν την παραγωγικότητα των δρομολογίων τους κοντά στο αντίστοιχο ευρωπαϊκό μέσο και
b) αφετέρου από την άλλη πως θα καταφέρουν να εναρμονίσουν τις τιμές πώλησης με το πραγματικό κόστος και να το μεταφέρουν στους τελικούς πελάτες οι οποίοι πλέον έχουν πολύ μεγαλύτερα μεγέθη --μέσα από συγχωνεύσεις και ανοίγματα σε νέα προϊόντα και αγορές-- καλυτέρα και αποτελεσματικότερα μοντέλα λειτουργίας και βελτιστοποίησης των μεταφορών τους αλλά και αγοραστική διαπραγματευτική δύναμη μεγαλύτερη από τους περισσότερους Έλληνες μεταφορείς και διαμεταφορείς.

Δ. Μείωση ευρωπαϊκού και ελληνικού στόλου οχημάτων.

Η γενική εικόνα των ευρωπαϊκών στόλων συμπεριλαμβανόμενου και του ελληνικού είναι μειωμένη συνολικά η κατά περίπτωση στάσιμη εν μέσω σημαντικής διψήφιας αύξησης της ζήτησης χώρου μεταφοράς εντός της Ε.Ε. κατά το 2006/ 2007.
Αυτό είναι αποτέλεσμα δομικών αλλαγών που έχουν επέλθει στην αγορά από παράγοντες όπως είναι η αύξηση του μέσου χρόνου μεταφοράς (ως αποτέλεσμα περιορισμών στους χρόνους οδήγησης κλπ) και αλλαγών στους άξονες κυρίως λόγω μεταφοράς της παραγωγικής δραστηριότητας και ανοίγματος των συνόρων των νεοεισερχομένων χωρών στην ευρωπαϊκή ένωση.
Η πραγματικότητα αυτή δημιουργεί στρεβλώσεις, αυξητικές πιέσεις τιμών ναύλων και κατά περίπτωση ποιοτικές αδυναμίες εξυπηρέτησης της εφοδιαστικής αλυσίδας και για την ελληνική οικονομία.
Ως αποτέλεσμα πολλές ξένες εταιρείες με μεγάλους στόλους αυτοκινήτων και καλύτερη οργάνωση από τις αντίστοιχες ελληνικές κάνουν την εμφάνιση τους στην ελληνική αγορά. Δυστυχώς υπό τις παρούσες συνθήκες η τάση αυτή δεν φαίνεται να μπορεί να αντιστραφεί.
Επιπλέον και πολλές διαμεταφορικές εταιρείες του εξωτερικού μη μπορώντας να εξασφαλίσουν το σέρβις και την ποιότητα υπηρεσιών στους πελάτες τους επενδύουν σε ίδια μεταφορικά μέσα μεταλλασσόμενες σταδιακά και σε carriers. Διαμεταφορικές εταιρείες με στόλους των 2000 και 3000 αυτοκινήτων στην Ευρώπη δεν είναι πλέον κάτι ασυνήθιστο. Κάτι τέτοιο φυσικά δεν είναι εύκολα εφικτό για τις ελληνικές εταιρείες κυρίως λόγω του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου.

Ε. Υποδομές πληροφοριακών συστημάτων

Η ευρωπαϊκή πραγματικότητα και οι απαιτήσεις των ευρωπαίων πελατών ζητά σε διεθνές και τοπικό επίπεδο ολοκληρωμένη και βεβαιωμένη εικόνα παραλαβής και παράδοσης των εμπορευμάτων της καθώς και συστήματα track and tracing.
Αυτό καθιστά απαραίτητη των δημιουργία πληροφοριακών συστημάτων με τα οποία παρακολουθείται η φυσική πορεία της μεταφοράς σε όλα τα στάδια απαιτώντας και την τελική βεβαίωση παράδοσης ήτοι της ηλεκτρονικής βεβαίωσης / απόδειξης παράδοσης εμπορεύματος.
Έργο το οποίο δεν απαιτεί μόνο επενδύσεις σε HW/SW αλλά και το κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό.
Βεβαίως κάτι τέτοιο δεν φτιάχνεται από την μια μέρα στην άλλη με το πάτημα ενός κουμπιού αλλά απαιτεί τεχνογνωσία, εμπειρία, κόστος και χρόνο και κυρίως κουλτούρα σεβασμού διαδικασιών.
Στον αντίποδα αυτό έχουμε παρωχημένα και ανεπαρκή δίκτυα τοπικών μεταφορών χωρίς υποδομή / συνεργίες και ελλιπή γνώση ευρωπαϊκών απαιτήσεων.

ΣΤ. Ανταγωνισμός – εξαγορές / συγχωνεύσεις .

Οι διευρυμένες πελατειακές απαιτήσεις όπως και η παγκοσμιοποίηση δημιουργούν ισχυρό ανταγωνιστικό περιβάλλον όπου ο αριθμός των ανταγωνιστών συρρικνώνεται μέσω κύματος εξαγορών με στόχο την δημιουργία ολοκληρωμένων δικτυακών οργανισμών σε ευρωπαϊκό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο με τεράστιες οικονομικές και διαπραγματευτικές δυνατότητες.
Τα σημερινά δίκτυα μεταφορών χάνονται καθημερινά ως αποτέλεσμα των παραπάνω και τα νέα που προκύπτουν μάλλον δεν βοηθούν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις του χώρου.
Η τάση αυτή φαίνεται ότι μάλλον θα βρίσκεται στην κορύφωση της μέσα στα επόμενα χρόνια και δείχνει ότι θα κρατήσει για τουλάχιστον μια ακόμη πενταετία.
Παράλληλα, οι σημαντικοί διεθνείς πελάτες απαιτούν λύσεις ολοκληρωμένες από μια πηγή ανεξαρτήτως χώρας και κουλτούρας ενώ σε παράλληλη τροχιά απαιτήσεων κινούνται και οι ελληνικές πολυεθνικές επιχειρήσεις που έχουν πλέον σημαντικότατη παγκόσμια παρουσία η όποια αυξάνεται αλματωδώς την τελευταία εικοσαετία.
Μοιραία και αυτό το κύμα επηρεάζει άμεσα των κλάδο μας και βεβαίως τα μοντέλα ζήτησης για τα διάφορα προϊόντα και υπηρεσίες στον χώρο των μεταφορών.

Η) Η ευρωπαϊκή προσέγγιση για αποσυμφόρηση των ευρωπαϊκών οδικών δικτύων η όποια σε συνδυασμό με την αλλαγή των εμπορευματικών ροών οδηγεί στην αύξηση των σιδηροδρομικών και συνδυασμένων μεταφορών και στην ανάγκη για υποδομές νέων τερματικών σταθμών και κέντρων Logistics συνδυασμένων μεταφορών.

Η λεύκη βίβλος των μεταφορών καταδεικνύει ξεκάθαρα στον στόχο για αλλαγή στα ευρωπαϊκά μοντέλα χερσαίων μεταφορών μέσα στα επόμενα χρόνια η όποια προκύπτει από την ανάγκη αποσυμφόρησης των ευρωπαϊκών αυτοκινητόδρομων.
Το τραίνο και οι συνδυασμένες μεταφορές θα πάρουν σημαντικό μερίδιο από τις οδικές μεταφορές δημιουργώντας έντονο ανταγωνισμό σε συγκεκριμένους τύπους εμπορευματικών μεταφορών και μεγάλη πίεση των τιμών γενικότερα.
Η παραπάνω κατάσταση ενισχύεται από δυο ακόμα λόγους:
a) Οι αλλαγές των εμπορευματικών ροών ως αποτέλεσμα μεταφοράς της παραγωγής στα ανατολικά κράτη και στην κίνα επιφέρει τεράστιες αλλαγές στις μεταφορές και στον τρόπο επιλογής των μεταφορικών μέσων, τρόπων και μοντέλων μεταφοράς.
b) Οι ολοένα διογκούμενοι όγκοι ναυτιλιακών μεταφορών από την άπω ανατολή δημιουργούν μεγάλες ροές εμπορευμάτων από και προς τα μεγάλα ευρωπαϊκά λιμάνια και ενισχύει την ανάγκη δημιουργίας μεγαλυτέρων υποδομών τερματικών σταθμών κοντά σ’ αυτά, άριστα συνδεδεμένων με όλα τα ειδή συνδυασμένων μεταφορών.
Στον αντίποδα αυτό έχουμε παρωχημένες βιομηχανικές ζώνες και παντελή απουσία οργανωμένων πάρκων logistics, έλλειψη σύγχρονων υποδομών στα μεγάλα λιμάνια, έλλειψη σωστού σχεδιασμού ανάπτυξης και χωροθέτησης, στρεβλή κτηματαγορά και θεσμικό πλαίσιο που δεν βοήθα την γρήγορη υλοποίηση τέτοιων σχεδίων.
Όπως αντιλαμβάνεται κάποιος από τα παραπάνω η κατάσταση είναι δύσκολη αλλά παράλληλα δημιουργεί και πολλές ευκαιρίες. Σε κάθε περίπτωση όμως απαιτεί εγρήγορση, μέσο μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, δημιουργία υποδομών, επενδύσεις, συνεργασίες, συνενώσεις και κυρίως ταχύτητα ενεργειών. Απαιτεί σοβαρότητα από όλους τους εμπλεκόμενους: ιδιώτες, επιχειρήσεις, θεσμικούς φορείς και πολιτεία.

.-------------.-----------------------.-----------------.

Αν με ρωτήσετε τώρα, τι από όλα αυτά μετά από 4 χρόνια δεν παρέμεινε στα χαρτιά, αλλά προωθήθηκε από τον Ελληνικό Επιμελητηριακό Σύνδεσμο Μεταφορών (ΕΕΣΥΜ) ή κάποιο άλλο φορέα - επιχείρηση, δεν έχω απάντηση. Δυστυχώς ότι βλέπετε, βλέπω. Από τους 7 λόγους που οδηγούν τις εξελίξεις στον κλάδο δεν υπήρξε για 4 χρόνια ούτε ένας λόγος για να ασχοληθεί κανείς και να υπάρξει πρακτικά αποτέλεσμα. Όλοι φαίνεται φοβήθηκαν πως οι εξελίξεις θα είναι αρνητικές και η ανάπτυξη θα κοστίσει περισσότερο από την απραξία!

 

Πηγή: http://www.eesym.gr/